İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Alacaklılar İçin Adım Adım Rehber (2025)

Ticari ilişkilerde ya da kişisel borç-alacak süreçlerinde, zamanında tahsil edilemeyen alacaklar hem bireyler hem de şirketler için ciddi maddi sorunlara yol açar. Borçlu taraf yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa, alacaklının başvurabileceği en etkili ve yasal yol icra takibidir.

Peki 2025 yılında bir alacaklı olarak icra takibini nasıl başlatabilirsiniz? UYAP sistemi üzerinden nasıl işlem yapılır? İcra dairesine hangi belgelerle gidilmeli? Borçlunun itiraz hakkı nedir? En önemlisi, bu süreci başlatmak için avukata ihtiyaç var mıdır?

Bu yazıda, ilamsız takipten ödeme emrine, haciz taleplerinden tahsilata kadar icra sürecinin tüm aşamalarını güncel mevzuat ışığında adım adım ele alacağız. Çünkü usule uygun şekilde başlatılmayan bir takip, tahsilatın önündeki en büyük engeldir. Alacağınızı güvenli ve etkin biçimde tahsil edebilmek için bilmeniz gereken her şey burada.

İcra Takibi Nedir? Hangi Durumlarda Başlatılır?

İcra takibi, bir alacağın devlet gücüyle tahsil edilmesi amacıyla İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde başlatılan resmi takip sürecidir. Alacaklının, borçlunun ödeme yapmaması hâlinde, icra müdürlüğüne başvurarak borcun tahsilini talep etmesiyle bu süreç resmen başlamış olur.

İcra takibi, mahkeme kararı gerektirmeyen (ilamsız) veya mahkeme kararıyla desteklenen (ilamlı) şekillerde yürütülebilir. Aşağıdaki durumlarda icra takibi başlatılması mümkündür:

• Tahsil edilemeyen senet, fatura veya sözleşmeye dayalı borçlar

• Kiracıdan alınamayan kira bedelleri

• Mahkeme kararıyla hükme bağlanmış tazminat ya da nafaka borçları

• Kambiyo senetleri (çek, bono, poliçe) nedeniyle doğan ödenmeyen borçlar

• Yazılı delil niteliği taşıyan alacak belgeleri

İcra Takibi Türleri

1. İlamsız Takip (Genel Haciz Yolu)Her türlü borç ilişkisi için başlatılabilir. Alacaklının elinde mahkeme kararı olması gerekmez. Borçlunun ödeme emrine itiraz hakkı vardır.

2. İlamlı TakipMahkeme kararı (ilam) veya kesinleşmiş icra mahkemesi kararıyla yapılır. Borçlunun itiraz hakkı çok sınırlıdır.

3. Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Çek, bono ve poliçeye dayalı borçlar için özel ve daha hızlı bir takip yoludur. Süreler kısadır, itiraz hakkı da sınırlıdır.

İcra Takibine Başlamadan Önce Bilinmesi Gerekenler

İcra takibi süreci resmi ve teknik bir prosedürdür. Takip başlatılmadan önce bazı hukuki ve pratik unsurların gözden geçirilmesi, hem sürecin başarısını artırır hem de olası hak kayıplarının önüne geçer. Aşağıda, alacaklının takip başlatmadan önce bilmesi gereken temel noktaları özetledik:

Alacağın Dayanağı ve Belgeler

İcra takibi, dayanağı belirsiz veya ispatlanamayan alacaklar için başlatılsa bile, itiraz durumunda takip durur. Bu nedenle takip başlatmadan önce:

• Senet, fatura, kira sözleşmesi, yazılı borç ikrarı gibi belgeler hazırlanmalı

• Belgenin tarihi, imzası ve miktarı net olmalı

• Varsa borçlunun daha önce yaptığı kısmi ödemeler belgelenmelidir

Belge zorunluluğu olmayan ilamsız takipte dahi, itiraz hâlinde dava açmak gerekebileceği için belgelendirme süreci önemlidir.

Borçlunun Kimlik ve Adres Bilgileri

İcra takibi için borçlunun kimlik bilgileri, adresi ve mümkünse T.C. kimlik numarası gereklidir. Şirketler için ticaret unvanı ve vergi numarası da önem taşır.Yanlış adres verilmesi hâlinde ödeme emri tebliğ edilemez ve takip işlemez.

Zamanaşımı Süresi

İcra takibi açılmadan önce alacağın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı kontrol edilmelidir. Örneğin:

• Kira alacağı: 5 yıl

• Genel borçlar: 10 yıl

• Çek/bono alacakları: 3 yıl

Zamanaşımına uğramış bir alacak için takip başlatılsa bile borçlu buna itiraz ederek takibi durdurabilir.

Avukat Zorunluluğu Var mı?

Bireysel alacaklılar, avukat olmadan da icra takibi başlatabilir. Ancak sürecin teknik detayları, itiraz, tahsil ve haciz aşamaları göz önünde bulundurulduğunda, profesyonel destek alınması önerilir. Şirketler açısından, büyük hacimli takiplerde vekil ile işlem yapılması pratikte daha etkilidir.

İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Adım Adım Süreç

İcra takibini başlatmak, sanılanın aksine sadece dilekçe yazmaktan ibaret değildir. Sürecin yasal dayanağa uygun yürütülmesi, takip türünün doğru seçilmesi ve işlemlerin eksiksiz tamamlanması gerekir. 2025 yılı itibarıyla icra takibi başlatmak için izlenmesi gereken temel adımlar şunlardır:

UYAP Üzerinden veya İcra Dairesinden Başvuru

İcra takibi iki yolla başlatılabilir:

• UYAP Vatandaş Portalı / Avukat Portalı üzerinden elektronik takip talebiyle

• İlgili icra dairesine şahsen gidilerek (elden evrak teslimiyle)

Avukatla takip başlatılıyorsa, işlemler çoğunlukla UYAP üzerinden yürütülür. Bireysel alacaklılar da e-Devlet şifreleriyle UYAP üzerinden ilamsız takip başlatabilirler.

Takip Türünün Seçilmesi

Alacağın niteliğine göre doğru takip yolunun seçilmesi çok önemlidir:

• Genel haciz yoluyla ilamsız takip: En yaygın kullanılan yöntemdir. Her türlü para alacağı için uygundur.

• Kambiyo senetlerine özgü takip: Çek, bono, poliçe gibi senetlere dayanıyorsa bu özel yol tercih edilmelidir.

• İlamlı takip: Mahkeme kararına dayanılarak yapılır; borçlunun itiraz hakkı yoktur.

Takip Talebinin Hazırlanması

Takip talebi, icra takibinin resmi başlangıç belgesidir. Bu belgede yer alması gereken bazı temel unsurlar şunlardır:

• Alacaklının ve borçlunun kimlik ve adres bilgileri

• Alacağın türü, miktarı ve para birimi

• Faiz oranı (yasal faiz mi, sözleşmesel faiz mi?)

• Alacağın dayanağına dair kısa açıklama

• Takip başlatılan tarih

Not: Takip talebinde açık ve sade bir dil kullanmak önemlidir. Gerekirse “alacağın dayanağı ekte sunulan senettir” gibi notlar eklenebilir.

Harç ve Masrafların Yatırılması

Takip talebiyle birlikte takip harcı, tebligat masrafı ve diğer yasal giderler yatırılmalıdır. Bu kalemler alacak miktarına göre değişiklik gösterir.Başlatılan takipte, bu masraflar borçluya yüklenir ve tahsilat gerçekleştiğinde alacaklıya iade edilir.

Takip Talebinden Sonra Ne Olur? Borçlunun Tepki Süreci

İcra takibi başlatılıp ödeme emri düzenlendikten sonra sürecin yönü, büyük ölçüde borçlunun davranışına göre şekillenir. Ödeme emrinin borçluya usulüne uygun tebliği, takibin işlemeye başlaması açısından kritik öneme sahiptir. Bu aşamadan sonra iki ana senaryo ortaya çıkar: borçlu ödeme yapar ya da ödeme emrine itiraz eder.

Ödeme Emri Tebliği ve Süreler

Borçluya gönderilen ödeme emrinde, alacağın dayanağı, takip türü ve ödeme süresi yer alır. Tebligat ulaştıktan sonra borçlu, takibe karşı aşağıdaki haklara sahiptir:

• Genel haciz yoluyla takipte: 7 gün içinde itiraz edebilir

• Kambiyo senetlerine özgü takipte: 5 gün içinde imzaya veya borca itiraz edebilir

• İlamlı takipte: İtiraz hakkı neredeyse yoktur; yalnızca şikâyet yolu açıktır

Süreler tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar.

Borçlu Ödeme Yaparsa

Borçlu, ödeme emrinde belirtilen süre içinde borcunu ve masrafları öderse takip sona erer. Alacaklı, tahsil ettiği miktarı icra dairesinden alabilir ve dosya kapanır.

Borçlu İtiraz Ederse

Borçlunun süresi içinde yaptığı itiraz, takibi durdurur. Bu durumda:

• Alacaklı, itirazın iptali için genel mahkemeye dava açmak zorundadır (1 yıl içinde)

• Kambiyo senetlerinde ise itiraz icra mahkemesinde şikâyet yolu ile değerlendirilir

• İtiraz, sürecin uzamasına ve masraf artışına neden olabilir

Borçlu İtiraz Etmezse

Borçlu yasal sürede itiraz etmezse takip kesinleşir. Bu aşamadan sonra alacaklı:

• Haciz talebinde bulunabilir

• Borçlunun malvarlığına, banka hesaplarına, maaşına haciz konulmasını isteyebilir

• Gerekirse satış işlemlerini başlatabilir

Alacağın Tahsili: Haciz ve Diğer Aşamalar

İcra takibi borçlunun itiraz etmemesiyle veya itirazın kaldırılmasıyla kesinleştiğinde, artık alacağın tahsiline yönelik işlemlere geçilebilir. Bu aşama, borcun gerçek anlamda tahsil edilebilmesi açısından son derece önemlidir. Takip kesinleştikten sonra alacaklının yapacağı en kritik işlem, haciz talebidir.

Haciz Talebi Nasıl Yapılır?

Alacaklı, takip kesinleştikten sonra icra dairesine haciz talebi sunar. Bu talep yazılı olarak yapılır ve borçlunun malvarlığına yöneltilir. Haciz isteme süresi:

• İlamsız takipte: Takibin kesinleşmesinden itibaren 1 yıl

• Kambiyo senetlerinde: Takip tarihinden itibaren 1 yılsüreyle geçerlidir. Bu süre içinde haciz talep edilmezse takip düşer.

Hangi Malvarlıkları Haczedilebilir?

• Borçlunun banka hesapları

• Taşınır malları (araç, eşya, elektronik cihazlar vb.)

• Taşınmaz malları (ev, arsa, iş yeri)

• Maaş ve SGK gelirleri (1/4 oranında)

• Alacakları ve üçüncü kişilerdeki hakları

Borçlunun ikametgâh adresine gidilerek fiili haciz işlemi yapılabilir. Haczedilen mallar 6 ay içinde satışa çıkarılmazsa haciz düşebilir.

Mal Beyanı ve Elektronik Haciz

Borçlu, ödeme emrinden sonra mal beyanında bulunmak zorundadır. Bu beyan yapılmazsa, hapisle tazyik gibi yaptırımlar gündeme gelebilir.2025 itibarıyla e-haciz sistemiyle, borçlunun banka hesaplarına ve e-Devlet’te kayıtlı taşınmazlarına elektronik yolla haciz konulması mümkündür.

Satış Süreci ve Tahsilat

Haczedilen malların paraya çevrilmesi için satış talebinde bulunulması gerekir. Satıştan elde edilen bedel, alacaklıya sırasıyla şu şekilde ödenir:

1. Takip masrafları

2. Varsa rehinli alacaklar

3. Asıl alacak ve faiz

4. Avukat vekâlet ücreti

Tahsilat ancak satış tamamlandığında gerçekleşir. Borçlu bu aşamada borcunu öderse satış yapılmaz; dosya kapatılır.

Sıkça Sorulan Sorular

İcra takibi sürecine ilişkin uygulamada en çok merak edilen konuları aşağıda kısa ve net yanıtlarla derledik:

Elimde senet yok, yine de icra takibi başlatabilir miyim?

Evet. Eğer alacağınız yazılı bir belgeye dayanmıyorsa, yine de ilamsız takip yoluyla icra başlatabilirsiniz. Ancak borçlunun itiraz etmesi hâlinde sürecin mahkemeye taşınması gerekir. Yazılı belge varsa süreç çok daha hızlı ve etkili işler.

Borçlu mallarını kaçırırsa ne olur?

Borçlunun, hakkında takip başlatıldığını öğrendikten sonra mal kaçırması hâlinde tazyik hapsi, malvarlığına ihtiyati haciz, muvazaalı işlemlerin iptali gibi hukuki yollar devreye girer. Alacaklının hızlı hareket etmesi ve mal kaçırma şüphesi varsa doğrudan haciz talebinde bulunması önemlidir.

Borçlu yurt dışında yaşıyorsa icra takibi yapılabilir mi?

Evet, ancak süreç daha karmaşıktır. Borçlunun Türkiye’deki malvarlığına yönelik takip yapılabilir. Tebligat işlemleri uluslararası kurallara göre yapılır. Bu durumda avukat desteği alınması süreci ciddi ölçüde kolaylaştırır.

Borçlu ödeme yaparsa masraflarımı da alabilir miyim?

Evet. Takip sırasında yatırılan harç, tebligat ve vekâlet ücreti gibi masraflar borçluya yüklenir. Tahsilat aşamasında bu kalemler öncelikli olarak ödenir.

İcra takibi başlatmak için dava açmak gerekir mi?

Hayır. İlamsız takip doğrudan icra dairesinden başlatılır ve dava açılması gerekmez. Ancak borçlunun itiraz etmesi hâlinde alacaklının mahkemeye başvurarak itirazın kaldırılmasını sağlaması gerekir.

Yazının sonu... Bu yazıda verdiğimiz bilgiler hukuki mütalaa ya da tavsiye niteliği taşımamaktadır. Verilen bilgiler yazılma tarihinde tarihinde yürürlükte olan kanunlara göre verilmiş olup, sizin yazıyı okuduğunuz tarihte güncel olmayabilir!

Bu sebeple; EĞER AMACINIZ HUKUKİ YARDIM ALMAK İSE BİR AVUKATA DANIŞMANIZI TAVSİYE EDERİZ.

Ana Sayfa İletişim